Opmerkzaamheid en aandacht
1. Opening
In de Vredesweek staan we stil bij alle geweld en onrecht in de wereld en meer nog bij het verlangen naar vrede. Gelukkig hebben we in Nederland vrede. Laten we daar dankbaar voor zijn en laten we die vrede koesteren.
Hoe vaak zal ook dit jaar in het oorlogsgeweld niet de roep geklonken hebben: ‘Waar blijft God?’
Kunnen we ondanks de ellende die er in de wereld is, toch iets van God zien?
Wellicht is men dan geneigd de blik op de natuur te richten. Zo dicht de psalmist: ‘De hemel verhaalt van Gods majesteit, het uitspansel roemt het werk van zijn handen’ (Ps.19:2).
Dit zijn prachtige woorden, maar zelf zoek ik de werken van God meer in onze medemensen.
“1 In het voorbijgaan zag Hij een man die blind was van zijn geboorte af. 2 Zijn leerlingen vroegen Hem: ‘Rabbi, wie heeft gezondigd, hijzelf of zijn ouders, dat hij blind geboren werd?’ 3 Jezus antwoordde: ‘Noch hij noch zijn ouders hebben gezondigd, maar de werken Gods moeten in hem openbaar worden.”
(Joh. 9:1-3)
2. Overdenking
Dat de werken van God openbaar mogen worden, wordt hier gezegd. De werken Gods, daar is hier niet de blindheid mee bedoeld. Het is niet de ziekte, de oorlog en het geweld van deze tijd. Nee, het is het werk dat mensen doen om die noden te verlichten.
De werken Gods openbaren zich in al die mensen die proberen iets goeds te doen. Door op bezoek te gaan bij iemand die alleen is, door aandacht te hebben voor de dakloze die je ontmoet, door betrokkenheid. Het is de mantelzorg die men verricht voor een familielid of een vriend of voor mensen die verder van je af staan. Maar het zijn zeker ook de mensen die verontwaardigd zijn en roepen om recht waar onrecht is, de demonstrant die aandacht vraagt voor de wereld om ons heen.
Het gaat niet om grote gebaren maar een beetje extra aandacht, attente gerichtheid en vriendelijkheid kunnen al veel doen. Je kunt je werk doen, maar je kunt het ook met liefde, aandacht en vriendelijke gerichtheid doen.
Al deze eenvoudige gebaren – zo wil deze aardse Evangelietekst ons zeggen – zijn evenzovele openbaarwordingen van de werken Gods.
En zijn we zelf instrumenten in de handen van God en zijn onze daden openbaarwordingen van de werken Gods? Ik hoop het, maar het oordeel hierover moeten we maar aan anderen over laten. Alles gaat met vallen en opstaan. Maar laten we goede hoop hebben dat het steeds beter gaat.
Het vereist een zekere gerichtheid en een beetje training wellicht, om in ons dagelijks leven deze werken van God te zien. Wij zien liever iets spectaculairs. Ach ja, zo zijn we nu eenmaal. Maar God werkt in het verborgene.
Soms kijk je terug en wellicht voel je dat je mogelijkheden gemist hebt om iets te doen. Dat hoort bij oefening, niet alles gaat direct. Laten we dit een oefening in opmerkzaamheid noemen. Ooit las ik dat de zeventiende-eeuwse priester-filosoof Nicolas Malebranche opmerkzaamheid “het natuurlijk gebed van de ziel” noemde.
Ik hoop dat ook de Vredesweek ons kan inspireren om dit gebed van opmerkzaamheid te bidden. En laten we bidden dat we steeds beter in anderen de werken Gods mogen zien en dat we zelf een instrument kunnen zijn voor de werken Gods.
3. Gebed voor de vrede
Eeuwige, wij weten van uw aanwezigheid,
Leer ons uw werken te zien.
Laat ons steeds oog hebben hoe uw werken
Openbaar worden in wat anderen doen.
In de zorg die anderen geven,
In de hulp die zij verlenen,
In hun attentie en aandacht.
Leer ons dankbaar te zijn dat wij zo uw liefde en zorg kunnen zien.
En leer ons om zelf iets van uw aanwezigheid zichtbaar te maken,
Leer ons opmerkzaam te zijn voor de vragen van anderen
En een instrument te worden in uw hand,
Op de weg naar vrede.
AMEN
4. Reflectie
Mijn broer kreeg al vroeg en ook nog eens erg progressief de ziekte van Parkinson. Veel te jong kwam hij daardoor in het verzorgingshuis en later in een verpleeghuis. Maar gelukkig was er naast de familie een aantal vrienden dat zich om hem bekommerde en hem steunden.
In het verzorgingshuis zat hij aan tafel naast een oudere dame die nog zelfstandig woonde maar wel gebruikmaakte van de mogelijkheid om daar te eten. Zij hielp hem waar zij kon en zij was zijn trouwe maatje bij de maaltijden. Met warmte en eerbied denk ik aan haar terug.
Steeds denk ik als ik iets vergelijkbaars zie of beleef: ‘Deze mooie momenten krijg je gratis en voor niets.’
Bruno Vreeburg is gepensioneerd en secretaris van de Raad van Kerken Arnhem. In zijn werkzame leven was hij docent, onderwijsinspecteur en onderzoeker.
Elke dag van de Vredesweek van zaterdag 14 september tot en met zondag 22 september 2024 sturen we een vredesmail naar onze deelnemers. Iedereen kan meedoen met deze oecumenische thuispelgrimage voor de vrede, ongeacht waar je bent of als je niet in de gelegenheid bent om andere activiteiten te volgen. Vrede, te belangrijk om te vergeten! De vredesmail publiceren we ook op de websites, hier en die van de Kerngroep Nijmegen en verder op onze facebookpagina’s. Wil je de teksten per email ontvangen: biddenvoorvrede@okkn.nl
Bidden voor vrede is een oecumenisch initiatief van de Oud-Katholieke Parochie Arnhem en de Oud-Katholieke Kerngroep Nijmegen. Idee en tekst © Oud-Katholieke Parochie Arnhem-Nijmegen